Bu Konu Araştırma Görevlisi
Süleyman YAMAN tarafından
hazırlanmıştır.
ÇEVRE KİRLİLİĞİNİN
TANIMLANMASI
Çevre; insan veya başka bir
canlının yaşamı boyunca ilişkilerini
sürdürdüğü dış ortamdır. Hava, su
ve toprak bu çevrenin fiziksel
unsurlarını, insan, hayvan, bitki ve
diğer mikroorganizmalar ise
biyolojik unsurlarını teşkil
etmektedir.
Doğanın temel fiziksel
unsurları olan, hava, su ve toprak
üzerinde olumsuz etkilerin
oluşması ile ortaya çıkan ve canlı
öğelerin hayati aktivitelerini
olumsuz önde etkileyen çevre
sorunlarına "Çevre Kirliliği" adı
verilmektedir.
İnsanlar, toplumsal yaşam
ilişkiler içerisinde doğal
kaynaklan kullanarak, teknoloji
geliştirerek, ekonomik
faaliyetlerde bulunurlar. Bu
faaliyetlerin gelişimi ile insanlar
kendilerine yapay çevreyi
oluştururlar. Toplumlar, yapay
çevre içindeki yaşam koşullarını
geliştirirken doğa ile sürekli bir
ilişki içindedir. İnsan ve doğa
arasındaki bu ilişki, ekolojik
sistemin bir parçasıdır.
İnsanoğlu'nun yer yüzünde
yaşamaya ve kendisine ait yapay
çevre oluşturmaya başlamasından
bu yana insan ve doğa arasındaki
denge, insan aleyhine devamlı
olarak bozulmuştur. Özellikle son
yıllarda ekolojik dengeyi süratle
bozarak çevre sorunları yaratan
insan, bu sorunların kendisine
dönmesi ve sağlığını olumsuz
yönde etkilemesi üzerine çevre
bilincine varabilmiş ve bu kavramı
kabul etmiştir .
ÇEVRE KİRLİLİĞİNİN SIFIRLANDIRILMASI
Çevrenin temel unsurlarından olan doğa, kendine has fiziksel, kimyasal ve biyolojik özelliklere sahiptir. Bu özelliler dikkate alındığında çevre kirliliği şu bölümlere ayrılır:
l. Fiziksel Kirlenme
Çevreyi meydana getiren
toprak, su ve havanın fiziksel
özelliklerinin tamamının veya bir
kısmının insan, hayvan ve bitki
sağlığını tehdit edecek, olumsuz
yönde etkileyecek biçimde
bozulması ve değişmesi olayıdır.
Örneğin; çeşitli fabrika
atıklarının akarsu ve göllere
boşaltılması, doğal erozyon ile
toprakların göl ve denizlere
taşınması açık kahverenginden,
kırmızı siyaha kadar değişen renk
almasına neden olmaktadır. Bu
olay suların fiziksel kirlenmesidir.
2. Kimyasal Kirlenme
Doğal çevreyi oluşturan
toprak, su ve havanın kimyasal
özelliklerinin canlıların hayati
faaliyetlerini ve aktivitelerini
olumsuz yönde etkileyecek
biçimde bozulmasıdır. Örneğin;
çeşitli fabrika katı ve sıvı
atıklarının verimli tarım
arazilerine veya akarsu ve
nehirlere boşaltılması söz konusu
tarım topraklarının, akarsu ve
göllerinin zararlı ağır metallerle
kirlenerek kimyasal kirlenmeye
maruz kaldığım gösterir.
3. Biyolojik Kirlenme
Doğal ortamı oluşturan
toprak, hava ve suyun çeşitli
mikroorganizmalarla kirlenmesi ve
dolayısıyla mikrobiyolojik yapının
bozulması mikrobiyal kirlenmeyi,
aynı ortamların
mikroorganizmalarla kirlenmesi
ise biyolojik kirlenmeyi tanımlar.
Örneğin, tarım alanlarının
kanalizasyon suyu ile sulanması
veya kanalizasyon sularının
akarsu, göl ve denizlere
boşaltılması ile kanalizasyon
sularında bulunan hastalık yapıcı
mikroorganizmalar toprağa, suya
ve atmosfere geçerek bu
ortamların mikrobiyolojik
kirlenmesine yol açar.
Çevre unsurlarına göre çevre
kirliliği 4 gruba ayrılır.
a) Hava kirliliği
b) Toprak kirliliği
c) Su kirliliği
d) Ses kirliliği
